Najpoznatije istorijske banje-kupališta u Mađarskoj

Turska kupališta iz 16. veka, seoske prestonice, stare stotine godina dodati su u listu jednog od najvećih evropskih kupališnih komleksa, jedinstvenog jezera na svetu, popularnog mesta za susrete pisaca i umetnika i nekada popularne Dunavske plaže.

Banje stare više od 100 godina, izgrađene u Mađarskom neorenesansnom stilu, nazivaju se istorijskim kupalištima. U Mađarskoj postoje više od 10 monjumentalnih kupališta od kojih nekim potiču iz 16. vek, za vreme Turske okupacije ali i veoma impresivne građevine sa početka 20. veka. U ovakvim kupalištima istorija se autentično dočarava i interesantno je znati kakve su bile navike kupača, kako su se i u koje svrhe koristile u to vreme.

Banja Šečenji

Termalno kupalište Sečenji jedan je od najvećih banjskih kompleksa u Evropi, smešteno u severozapadnom delu gradskog parka. Njegove prostrane, svetle dvorane ostavljaju upečatljiv utisak Rimske kulture, kade oslikavaju Grčku kulturu, dok saune ostavljaju utisak Nordijske kulture. Sama zgrada je izgrađena između 1909. i 1913. godine u neobaroknom stilu. Na samom ulazu nalazi se bista Vilmoša Zigmonda, koji je zaslužan za otkriće lekovitog blaga ove vode. Nakon otvaranja, popularnost banje je naglo rasla i 1919. godine dočekalo je više od 890.000 posetilaca.

Banja Sečenji

Palatinus banja i kupalište

Banja in kupalište Palatinus je u 2017. godini proslavila svoj 100 rođendan. Prva plaža za kupanje je napravljena 1921. godine kada su otvorena 3 bazena na jednom od ograđenih područja ostrva Margeta, a jadan od tih bazena se tada smatrao najvećim u Evropi. Bazen sa talasima je izgrađen 1937. godine, a koji je i danas veoma popularan. Jedinstveni tobogan je izgrađen davne 1980. godine, a od 2017. godine je proširen SPA centar u natkrivenom delu koji je dostupan cele godine.

Banja Gellert

Izvori banje Gellert su bili poznati još za vreme kralja Arpada. Krajem 18. i početkom 19. veka izvorište i kupalište je postajalo poznato zbog svog lekovitog blata koje se taložilo na dnu bazena. sama zgrada je sagrađena između 1912. i 1918. godine, a tokom poslednje godine Prvog svetskog rata, na izgradnji su radili i ruski ratni zarobljenici. Gellert banja bila je luksuzni objekat u glavnom gradu mađarske i u to vreme se smatrao najmodernijim lečilištem u Evropi. Žolnai keramički mozaici, mermerni stubovi, ukrašeni prozori i skulpture činile su ga posebnim kao i danas. SPA centar je proširen 1927. godine sa SPA kupalištem i veštačkim talasima, a 1934. godine i sa toplim i hladnim bazenom u zatvorenom delu.

Banja Gelert

SPA centar Rudaš

Poreklo imenabanje Rudaš je još uvek nejasno, po nekim izvorima ono se odnosi na trajektni brod iz Pešte. U zidovima banje pronađene su različite vrste zelenog kamenja. Banja se neprekidno koristi skoro 500 godina. Prilikom izgradnje su upotrebljeni trajni materijali koji su trepeli samo manje popravke za sve ovo vreme. Bazen je otvoren 1896. godine, a što je u to vreme bio drugi bazen u zatvorenom u Budimpešti. Sala za piće u kadi izgrađena je 1924. godine, a proširen je 1933. godine.

Banja Rudaš

SPA centar i bazen Lukač

Još jedna od poznatih banja u Budimpešti je banja Lukač, a koje je do kraja 19. veka bila skromno carsko kupalište. Godine 1884. izgrađen je i SPA hotel, osnovano je odeljenje za hidroterapiju i restauriran je bazen. Ovo mesto je popularno za susrete pisaca i umetnika. Godine 1979. ova banja je prva pružile usluge složenih SPA tretmana.

Veli Bej SPA centar

Banja Veli Bej je očuvana celina građevinskog komleksa carskog kupališta. Od 1806. godine već je bila deo bolnice. Ukupno 6 turskih kupatila u Budimu ima arheološke tragove, a među njima je i Veli Bej. Ono je u poptunosti renovirano 2012. godine.

Veli Bej

Kraljeva banja

Poreklo Kraljeve banjedatira iz Turskog vremena, izgrađeno je sredinom 16. veka, zajedno sa starom banjskom zgradom. Turci su ga sagradili daleko od izvora kako bi pružili mogućnost kupanje unutar zidina zamka, tokom trajanja moguće opsade. Postojeća neoklasicistička zgrada sagrađena je 1827. godine, a oštećena je tokom opsade Budimpešte, tako da je u potpunosti morala da bude obnovljena 1950.- tih.

Kraljeva Banja

Tursko kupatilo Eger

Tursko kupatilo u Egeru je podigao Paša Arnaut. U prelepom kupalištu zlatnih kupola dolazili su ljudi da se kupaju, odmaraju i razgovaraju. U 18. veku kupalište je postalo vlasništvo crkve, koja je počela da je obnavlja. Građani Egera nisu mogli da uživaju u njemu do druge polovine 19. veka jer su ga mogli korisiti samo ljudi koji su radili pri crkvi. Banja je ponovo otvorila svoja vrata u 20. veku, a od 1959. godine koristila se za lečenje.

Tursko kupalište u Egeru

Kupalište Arpad

U gradu Sekešrfeherfaru je 1905. izgrađeno kupalište za potrebe građana. Tokom modernizacije početkom 1920. – ih kompleksu Arpad su dodati pozorište, restoran i letnji bioskop. Najspektakularniji deo je tursko kupatilo, bazen sa mozaikom, sedeći hidromasažni bazeni i centralni bazen koji je renoviran 2010. godine.  Tu se nalazi i tapidarijum sa mozaičkim pločicama.

Termalno kupalište Anna

Poplave u Segedinu koje su bile 1879. godine nisu štedele ni kupališta, pa je gradska uprava odlučila raspisati tender za izgradnju novog javnog kupatila. Skupština je poslala jednog arhitektu u Tursku službeno kako bi izučio tamošnju kulturu termalnih kupališta. Poteškoća je bila u stvaranju velike ali ne visoke zgrade na mestu trouglastog centra grada. Terme su otvorene 6. septembra 1896. godine ali još tada nisu imali uspeha kod Segedinaca jer je dim banjskih parnih kotlova pokrivao centar grada neugodnim smogom, a sa druge strane, delikatna krovna konstrukcija morala je konstatno da se popravlja i troši značajne količine finansijskih sredstava. Godine 1927. je u neposrednoj blizini banje izbušen bunar dubok 944 m iz kojeg i danas izbija lekovita termalna voda od 52 c. Lekovita voda kao i terme, dobile su ime „Anna“. Godine 1938. Anna je dobila status banje, a današnje ime nosi još iz tog vremena.

Banja Anna

Termalno kupalište Heviz i bolnica „Szent András“

Sredinom 18. veka Heviz i okolina bili su u vlasništvu porodice Feštetić. Prva studija jezera koja se može naći doseže u davnu 1796. godinu, iz koje potiče i prva mapa jezera. Godina „rodjenja“ Heviza je 1975. kada su na jezeru postavljena prva termalna kupatila. U proloće 1866. godine na hrastovim stubovima iznad jezera je izgrađeno termalno kupalište sa odvojenim muškim i ženskim svlačionicama. Banju je iznajmio Reischl Vencel 1905. godine od imanja Feštetić. Heviz je tada stekao i nacionalnu slavu. Između 1964. i 1968. godine u Hevizu je izgrađen najmoderniji bazen u zatvorenom u Mađarskoj. Lekovita spoznaja jezera Heviz postepeno se razvijala i širila se. Danas je jezero Heviz najveće termalno lekovito jezero na svetu.

Heviz